Các thiết bị công nghệ trong cuộc sống hằng ngày ít nhiều đều có tác động đến sức khỏe tinh thần của chúng ta, nhưng bạn có thể giảm thiểu các vấn đề mà chúng gây ra bằng nhiều phương pháp.
1. Thay đổi hành vi
Một báo cáo khoa học cho biết, công nghệ đã và đang gây ra sự thay đổi hành vi ở trẻ em và lứa tuổi thanh thiếu niên, khiến chúng khó kết bạn và giữ bạn bè, gây ra các vấn đề bộc phát cảm xúc và tức giận, đồng thời khiến chúng mất tập trung và chống đối xã hội. Đó không chỉ là vấn đề với trẻ em mà còn đối với hầu hết người dùng thiết bị công nghệ. Một cuộc khảo sát gần đây chỉ ra rằng, trung bình người dân ở Mỹ kiểm tra điện thoại hơn 300 lần mỗi ngày, ngay cả khi điện thoại thật sự không hiển thị thông báo nào.
Rất nhiều người có thói quen thường xuyên sử dụng điện thoại, trong các bữa tiệc hoặc tại bất kỳ cuộc họp mặt nào khác. Đôi khi, nhiều người thậm chí bỏ bê những việc cần làm và tiếp tục sử dụng điện thoại, say sưa xem các chương trình yêu thích hoặc chơi game, lãng phí thời gian và năng lượng của họ. Những hành động phổ biến này dẫn đến việc họ sẽ bị mất đi những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc sống, làm suy yếu mối liên kết xã hội, công việc năng suất kém và gây lo lắng tinh thần về lâu dài.
Cách khắc phục: Điều đầu tiên bạn nên làm là ưu tiên những thứ thật sự cần thiết. Nếu phải dành phần lớn thời gian trong ngày để làm việc trên máy tính ở văn phòng, hãy ưu tiên những việc khác khi về nhà. Ví dụ, bạn có thể cân nhắc dành thời gian cho việc đi dạo trong công viên sau giờ làm, cho công việc gia đình, đọc sách hoặc làm bất cứ điều gì giúp não bộ của bạn tốt hơn và củng cố mối quan hệ với gia đình và bạn bè.
2. Gây nghiện
Ngày nay, mạng Internet nói riêng và công nghệ nói chung đã cải thiện cách thức làm việc của chúng ta và mang lại rất nhiều điều hữu ích khác. Nhưng đồng thời, nhiều người đã trở thành con nghiện Internet. Từ nhà đến quán ăn và các nơi công cộng khác, bạn không khó khi bắt gặp hình ảnh nhiều người cắm mặt vào chiếc điện thoại thông minh của mình. Họ như quên đi thế giới thực tại, quên đi những giao tiếp trực tiếp cơ bản giữa người với người với nhau để sống “ảo” trên thế giới mạng Internet.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng nghiện Internet dẫn đến các triệu chứng tâm thần, tương quan với rối loạn ám ảnh cưỡng chế – một tình trạng kéo dài trong đó một người có cảm giác không thể kiểm soát được để lặp lại một hành vi tương tự. Nếu không can thiệp kịp thời, sức khỏe thể chất và tâm thần sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cùng một nghiên cứu kết luận rằng nghiện Internet có thể gây ra trầm cảm.
Cách khắc phục: Bước đầu tiên để ngăn chặn chứng nghiện Internet là nhận thức của bạn về nó. Bạn có thể đánh bại công nghệ bằng công nghệ. Theo dõi và kiểm soát việc sử dụng thiết bị và mạng Internet có thể trở nên cực kỳ hữu ích. Có rất nhiều phần mềm và công cụ có sẵn để giúp bạn tập trung và ngăn chặn việc truy cập sử dụng thiết bị. Bạn có thể sử dụng chúng để giảm mức sử dụng Internet tổng thể của mình.
3. Suy nhược
Ngoài Internet, một nghiên cứu của Anh cho thấy mạng xã hội cũng được thiết kế để gây nghiện và gây mất ngủ, liên quan trực tiếp đến chứng trầm cảm, mất trí nhớ và kết quả học tập, làm việc kém. Hơn nữa, việc cá nhân tham gia vào mạng xã hội cũng dễ dẫn đến việc so sánh liên tục giữa bản thân với người khác, gây ra tình trạng trầm cảm.
Cách khắc phục: Hiểu được bệnh trầm cảm rất phức tạp, nhưng một cách bạn có thể kiểm soát được bản thân là tự điều chỉnh việc sử dụng mạng xã hội của mình. Trước khi sử dụng một ứng dụng, hãy tự hỏi bản thân tại sao. Khi mở ứng dụng mạng xã hội, hãy thực hiện chính xác những gì mình đã dự định và đóng nó lại sau khi hoàn thành việc đã dự định. Đừng lang thang lạc lối trên đó.
4. Rối loạn giấc ngủ
Thời gian sử dụng màn hình thiết bị điện tử vào ban đêm trước khi đi ngủ sẽ gây ảnh hưởng không tốt cho giấc ngủ. Các thiết bị thường phát ra ánh sáng xanh lam, tác động đến melatonin – một hormone điều hòa giấc ngủ. Các yếu tố khác gây mất ngủ vào ban đêm có thể là chơi game, nhắn tin cho bạn bè hoặc tiếp xúc với nội dung kích hoạt não bộ khiến bạn suy nghĩ nhiều, chẳng hạn như xem video YouTube và tin tức. Những điều trên có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ và ảnh hưởng đến sự chú ý của bạn vào ngày hôm sau, điều này có thể dẫn đến kết quả học tập và làm việc kém, cùng với đó là gây mất tập trung, tăng nguy cơ tai nạn khi di chuyển trên đường.
Cách khắc phục: Một số cách rõ ràng để ngăn điều đó xảy ra là tránh sử dụng các thiết bị điện tử vào ban đêm; mở đèn ngủ ít nhất một giờ trước khi đi ngủ. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng đồng hồ báo thức thay vì báo thức trên điện thoại và đặt điện thoại ở một phòng khác.
Nhiều người gợi ý rằng nếu thực sự cần sử dụng các thiết bị công nghệ vào ban đêm, bạn có thể sử dụng chế độ ban đêm. Nhưng các nhà khoa học đã nghiên cứu và phát hiện ra rằng chế độ ban đêm trên các thiết bị công nghệ vẫn không thật sự đủ trong việc giảm ức chế melatonin. Tuy nhiên, kính ngăn ánh sáng xanh – được chế tạo để ngăn ánh sáng xanh đi vào mắt – đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc khắc phục chứng rối loạn giấc ngủ.
5. Giảm sự đồng cảm
Để phát triển sự đồng cảm đối với ai đó, bạn cần hiểu trạng thái và quan điểm thực tế của họ. Điều này khó đạt được trong quá trình giao tiếp trực tuyến. Do đó, công nghệ cũng đang làm giảm sự đồng cảm. Bạn có thể nhận ra sự khác biệt trong phản ứng của một người nếu trực tiếp nói điều gì đó với họ, ngược lại nếu nhắn tin chính xác cụm từ đó cho họ thì bạn sẽ không nhận biết cảm xúc của họ. Thời gian trực tuyến kéo dài cũng là một yếu tố góp phần làm cho tâm trí của mọi người đi lang thang, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và giảm khả năng đồng cảm của họ.
Cách khắc phục: Theo nghiên cứu, việc giảm thiểu sử dụng thiết bị công nghệ giúp mọi người chú tâm và chú ý hơn vào các mối quan hệ của họ. Hơn nữa, vì cách chính để phát triển sự đồng cảm là hiểu tình trạng và quan điểm thực tế của nhau, nên người ta cũng có thể phát triển sự đồng cảm với sự trợ giúp của công nghệ.
Ví dụ, thay vì nhắn tin, hãy thực hiện cuộc gọi điện video. Tại nơi làm việc, hãy sử dụng các công cụ quản lý dự án để cập nhật cho đồng nghiệp về tiến độ dự án và cho phép họ tham gia vào từng bước bất cứ khi nào được yêu cầu. Đưa ra và nhận phản hồi cũng như chú ý đến mọi người khi họ ở xung quanh bạn thay vì chỉ tập trung vào việc sử dụng điện thoại.